اندازه گیری کارایی فنی بیمارستانهای دانشگاه های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی کشور: 1386

چکیده

زمینه و هدف: محدود بودن منابع سرمایه گذاری و دیر بازدهی آن در نظام سلامت و عواملی همچون هزینه گزاف احداث بیمارستان، گرانی تجهیزات و کمبود نیروی انسانی ماهر و به تبع آن گسترش کند امکانات بیمارستانی استفاده کارای منابع و اداره مطلوب بیمارستانها همواره مورد توجه سیاستگذاران و تصمیم گیران بخش سلامت بوده است. روش و بررسی: مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی تحلیلی بوده که در بیمارستانهای تحت پوشش وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی انجام شده است. تعداد 140 بیمارستان به عنوان نمونه با استفاده از نمونه گیری تصادفی انتخاب شده اند که 18 بیمارستان به دلیل روش مورد استفاده در تخمین از مطالعه خارج شده و 122 بیمارستان مورد مطالعه قرار گرفتند. برای تخمین کارایی از روش تحلیل فراگیر داده ها و نرم افزار Deap2 استفاده شده است. در این پژوهش کارایی فنی به دو روش تخمین زده شد. یافته ها: میانگین کارایی فنی در روش اول در بیمارستان های گروه برخوردار آموزشی عمومی- برخوردار درمانی عمومی - محروم درمانی عمومی- برخوردار آموزشی تخصصی - برخوردار درمانی تخصصی به ترتیب 710/0، 748/0، 458/0، 559/0 و 809/0 بدست آمد که در این مدل بیمارستانهای برخوردار درمانی و تخصصی بیشترین مقدار کارایی را به خود اختصاص داده بودند. در روش دوم مقدار کارایی فنی، کارایی فنی خالص و کارایی مقیاس به ترتیب در بیمارستان های مورد مطالعه در سال 1386 برابر با 436/0 ، 591/0 و 746/0 بوده است که نشان از عملکرد ضعیف بیمارستانها دارد. مقدار کارایی فنی نشان می دهد که بیمارستان ها بیش از 56% از نهاده ها را استفاده نمی کنند. نتیجه گیری: براساس نتایج مدل اول می توان نتیجه گرفت که بیمارستان هایی که در مناطق محروم قرارگرفته اند کارایی کمتری نسبت به سایر بیمارستانها دارند. در مدل دوم نیز کارایی کمتری داشته اند و به طور کلی با توجه به نتایج بدست آمده در مدل دوم می توان نتیجه گرفت که علت اصلی ناکارایی در بیمارستانها بدلیل سوء مدیریت (591/0) بوده و حدود 71% از این ناکارایی مربوط همین جزء می باشد و ناکارایی مقیاس (746/0) که آن هم می تواند با مدیریت بهینه در سطوح بالاتر مدیریتی بهبود پیدا کند سهم کمتری در این ناکارایی دارد.

کلیدواژه‌ها